літаратура эпохі сярэднявечча

літаратура эпохі сярэднявечча

Перакладная літаратура. Жанравая характарыстыка перакладной літаратуры. Перакладная проза як састаўная частка старабеларускай літаратуры. “Аповесць пра трох каралёў”. Час напісання твора.  Арыгінальная літаратура. Росквіт Вялікага княства Літоўскага і развіццё літаратуры.

Станаўленне агульнадзяржаўнага беларуска-літоўскага летапісання. Пашырэнне літаратурных сувязяў і кантактаў. Царкоўная і літаратурная дзейнасць Кіпрыяна ў Вялікім княстве Літоўскім. Беларускаялітаратура ранняга Сярэднявечча. Перакладная літаратура і яе бытаванне ў Полацкім княстве. Беларуская літаратура развівалася пад уплывам Візантыйскай літаратуры.  Літаратура эпохі станаўлення ВКЛ. Агляд. Гісторыка-культурны кантэкст, жанры, сюжэты. Літаратура Сярэднявечча – даволі спецыфічная з’ява. Яна вельмі складаная для ўспрымання цяперашнім чытачом, вы-хаваным на сучаснай мастацкай літаратуры, і ў многіх рысах не падобная да сучаснай.  З гэтай прычыны аўтара таго ці іншага ананімнага твора эпохі Сярэднявечча вельмі цяжка вызначыць. Біяграфічныя звесткі нават і пра вядомых аўтараў вельмі сціплыя; аб іх поглядах, не кажучы ўжо аб творчай і ідэйнай эвалюцыі, у большасці выпадкаў нічога не вядома. Ранняе Сярэднявечча — гэта таксама і эпоха фарміравання сусветных рэлігій і іх распаўсюджання па свеце.

Асабліва важнае значэнне для далейшага лёсу цывілізацыі мела канчатковае станаўленне хрысціянства і ўзнікненне іслама.  1. З якой гістарычнай падзеі пачынаецца эпоха Сярэднявечча? 2. Якія асноўныя працэсы адбываліся ў эпоху Ранняга і Позняга Сярэднявечча? 3. Чаму вызначальнай датай у Сярэднявеччы лічыцца 1000 год? 4. Што вы ведаеце пра Кіеўскую Русь? А як жа развівалася ? Якая тэма, скразная ідэя, структура самай старажытнай кнігі на зямлі- Бібліі? Які ўплыў аказала Біблія на развіццѐ літаратуры і мастацтва ў цэлым? Усе гэтыя пытанні мы высветлім падчас работы ў парах. (інструктаж настаўніка для работы ў парах, гучыць мелодыя “Аvе, Маria!” у выкананні ансамбля “Песняры”).

Работа ў парах. Тэма Літаратура эпохі Рэнесансу. Дзейнасць Ф. Скарыны. 1.

Еўрапейскі Рэнесанс як грамадская і гісторыка-культурная з’ява.  Літаратура эпохі барока і Асветніцтва. Барока як эпоха і літаратурны напрамак, яго сувязь з ідэалогіяй Конррэфармацыі. Эстэтыка барока. Літаратура трох “штыляў”. Змест вучэбнага матэрыялу. . Літаратура эпохі АдраджэнняБарокаКласіцызмАсветніцтваАд старажытнай да новай беларускай літаратурыРамантызм як вядучы літаратурны напрамакДраматургіяАсабліва важнае значэнне для далейшага лёсу цывілізацыі мела канчатковае станаўленне хрысціянства і ўзнікненне ісламаНайбольш магутнай імперыяй Ранняга Сярэднявечча была ВізантыяПадрабязней на: http: //resheba/gdz/literatura/9 -klass/ragojsha/4 Позняе Сярэднявечча1000 год – своеасаблівая мяжа ў гісторыіЦаркоўна-рэлігійная літаратура у ліку першых старабеларускіх перакладаў твораўАпокрыф «Пра дванаццаць пакут», павучальныя гісторыі жыцця хрысціянскіх герояў, прызнаных царквою святымі за падзвіжніцтва ў імя хрысціянскай верыСвецкая літаратура.  Царкоўна-рэлігійная літаратураЗдаўна на Беларусі мовай царкоўна-рэлігійнага пісьменства была малазразумелая шырокаму чытачу стараславянская мова ў мясцовай рэдакцыіДраматургія эпохі АсветніцтваЛітаратура эпохі Рамантызму (20–40-я ггХІХ ст.): асаблівасці развіццяЖыццё і творчасць Адама МіцкевічаТворчасць Яна Чачота.  1.ЛітаратурараннягаСярэднявечча (ХІ–ХІІІ стст.)1.Жыццёвы шлях і творчаяспадчына Кірылы ТураўскагаПаколькі ў эпоху Сярэднявечча аснову светапогляду вызначала хрысціянская рэлігія, якая была тады пануючай ідэалагічнай сілай, беларуская старажытная літаратура ў цэлым мела значную царкоўна-рэлігійную афарбоўкуУ творах таго часу шмат якія праблемы вырашаліся, рэчаіснасць і чалавек адлюстроўваліся з пункту гледжання хрысціянскіх маральна-этычных прынцыпаў і ідэалаў.  Па характары беларуская старажытная літаратура шмат у чым роднасная з фальклорам (XI – XY ст.) РАННЯЕ СЯРЭДНЯВЕЧЧА (XI – XY ст.) – агульны перыяд развіцця трох усходнеславянскіх літаратурЦэнтры кніжнай культуры (Кіеў, Ноўгарад, Полацк, Смаленск, Тураў і інш.), язычніцкая спадчына ў духоўнай культуры ўсходніх славянДзелавое пісьменства і вусная народная творчасцьАдказ: На Беларусі ў эпоху сярэднявечча пераважалі творы царкоўна-рэлігійнага хар-руДраматургія як жанр літаратуры самакаштоўнаяЯна здатная да паўнавартаснай эстэтычнай рэалізацыі ўжо на ўзроўні тэкстуЁсць адмысловы жанр драматургіі – «п’есы для чытання»  Ужо ў эпоху сярэднявечча напярэдадні Ражства Хрыстова артысты-калядоўнікі разыгрывалі з лялькамі спектакль, сюжэтам якога было нараджэнне Збавіцеля, ліхадзейства цара Ірада і ўцёкі святой сям’і ў ЕгіпетІснуюць шматлікія жанры гістарычнай літаратуры: сусветная гісторыя, гісторыя асобных кантынентаў і краін, гісторыя асобных перыядаў ці эпох (Адраджэнне, Рэфармацыя і г), гісторыя розных бакоў грамадскага жыцця (гісторыя сацыяльна-экана-мічная, палітычная, ваенная, мастацтваў і інш.), гісторыя жыццядзей-насці выдатных асоб.  Эпоха рамантызму пер-шай паловы XIX ствыявіла разнастайнасць культур і Прыкметнае развіццё ў беларускай літаратуры атрымаў гістарычны жанрМожна назваць шмат пісьменнікаў, якія працуюць у гэтым жанры: Уладзімір Караткевіч, Леанід Дайнека, Уладзімір Арлоў, Вольга Іпатава, Людміла Рублеўская, Анатоль Бутэвіч, Алесь Наварыч, Юры Татарынаў, Ян Баршчэўскі і іншМы прапануем Вашай увазе беларускую гістарычную прозу, якая ёсць у фондах публічных бібліятэк гПінскаСтаражытнабеларуская літаратура: СярэднявеччаУ пошуках вытокаў беларускай літаратуры зазіраем на тысячу гадоў назад з Жаннай Некрашэвіч-КароткайСярэднявеччаHace 4 mesesProvided to ESvid by Believe SAS Сярэднявечча · Віктар Шалкевіч Смутны беларускі блюз ℗ Віктар Шалкевіч Released Кірыла ТураўскіHace 3 añosКірыла Тураўскі (28.04.1113 — 1182)Тэкст чытае Андрусь ТакіндангСярэднявеччаHace 2 añosВялікі сын Беларусі — Францыск Скарына Агульная характарыстыка літаратуры СярэднявеччаПачатковы перыяд развіцця славянскай пісьменнасці (ХІ–ХІІ стст.); тэматычная і жанравая разнастайнасць перакладной і арыгінальнай літаратурыЖыццѐ і дзейнасць беларускай асветніцы Ефрасінні Полацкай (паводле «Жыція Ефрасінні Полацкай»)Драматургія як жанр літаратуры самакаштоўнаяЯна здатная да паўнавартаснай эстэтычнай рэалізацыі ўжо на ўзроўні тэкстуЁсць адмысловы жанр драматургіі – «п’есы для чытання»  Ужо ў эпоху сярэднявечча напярэдадні Ражства Хрыстова артысты-калядоўнікі разыгрывалі з лялькамі спектакль, сюжэтам якога было нараджэнне Збавіцеля, ліхадзейства цара Ірада і ўцёкі святой сям’і ў ЕгіпетПрыкметнае развіццё ў беларускай літаратуры атрымаў гістарычны жанрМожна назваць шмат пісьменнікаў, якія працуюць у гэтым жанры: Уладзімір Караткевіч, Леанід Дайнека, Уладзімір Арлоў, Вольга Іпатава, Людміла Рублеўская, Анатоль Бутэвіч, Алесь Наварыч, Юры Татарынаў, Ян Баршчэўскі і іншМы прапануем Вашай увазе беларускую гістарычную прозу, якая ёсць у фондах публічных бібліятэк гПінскаСтаражытнабеларуская літаратура: СярэднявеччаУ пошуках вытокаў беларускай літаратуры зазіраем на тысячу гадоў назад з Жаннай Некрашэвіч-КароткайСярэднявеччаHace 4 mesesProvided to ESvid by Believe SAS Сярэднявечча · Віктар Шалкевіч Смутны беларускі блюз ℗ Віктар Шалкевіч Released Кірыла ТураўскіHace 3 añosКірыла Тураўскі (28.04.1113 — 1182)Тэкст чытае Андрусь ТакіндангСярэднявеччаHace 2 añosВялікі сын Беларусі — Францыск Скарына Агульная характарыстыка літаратуры СярэднявеччаПачатковы перыяд развіцця славянскай пісьменнасці (ХІ–ХІІ стст.); тэматычная і жанравая разнастайнасць перакладной і арыгінальнай літаратурыЖыццѐ і дзейнасць беларускай асветніцы Ефрасінні Полацкай (паводле «Жыція Ефрасінні Полацкай») Агульная характарыстыка літаратуры СярэднявеччаПачатковы перыяд развіцця славянскай пісьменнасці (ХІ—ХІІ стст.); тэматычная і жанравая разнастайнасць перакладной і арыгінальнай літаратуры«Жыціе Ефрасінні Полацкай»Свецкая літаратураВельмі цікавую і важную частку беларускай перакладной літаратуры складаюць творы, якія бытавалі пераважна ў свецкім асяроддзі.  Вялікай і заслужанай папулярнасцю ў чытачоў эпохі Сярэднявечча карысталіся творы пра Аляксандра Македонскага, які жыў у IV стда н.эЯркая асоба гэтага легендарнага палкаводца старажытнасці, які змог падпарадкаваць сваёй уладзе амаль паўсвету, на працягу многіх стагоддзяў прыцягвала і захапляла людзейПаэзія і гераічны эпас эпохі СярэднявеччаЛірыкаЛірыка вагантаў.  Італьянская літаратура эпохі АдраджэнняАсоба Дантэ ў гісторыі італьянскай літаратуры“Боская камедыя” як сінтэз дзвюх культур – сярэдневяковай і рэнесанснайПісьменнікі перадавалі ў творах усю складанасць жыцця грамадства пераломнай эпохіТворы беларускіх пісьменнікаў друкаваліся ў 20-я гады ў выдавецтве “Адраджэнне” (пазней “Савецкая Беларусь”)“Органам новага пісьменніцтва” называў ЯКолас газету “Савецкая Беларусь”, якая адыграла выключную ролю ў фарміраванні новага атрада беларускіх пісьменнікаў Агульная характарыстыка літаратуры СярэднявеччаПачатковы перыяд развіцця славянскай пісьменнасці (ХІ—ХІІ стст.); тэматычная і жанравая разнастайнасць перакладной і арыгінальнай літаратуры«Жыціе Ефрасінні Полацкай»духоўнае жыццё ўсходніх славян у эпоху ранняга сярэднявеччаПрыняцце хрысціянстваІ развіццё культуры на беларускіх землях у iх–хiii стст.  5Літаратура свецкая і рэлігійная6Архітэктура, жывапіс, скульптураПаняцці і тэрміны Адраджэнне (Рэнесанс) – эпоха росквіту мастацтваў, станаўлення навук, узнікнення кнігадрукавання ў пераходны перыяд ад Сярэдневя-коўя да Новага часуАдказ: На Беларусі ў эпоху сярэднявечча пераважалі творы царкоўна-рэлігійнага хар-ру.  Слова пра паход Ігараў- найвыдатны помнік старажытнарускай літаратуры канXII стСюжэт СПІ аснованы на няўдалым паходзе 1185 года некаторых паўднёварускіх князёў на чале з Ігарам Святаславічам супраць полаўцаў.СПІ ўваходзіла ў склад зборніка з некалькіх літаратурных тэкстаў і выяўлена ў Яраслаўскім Спаса-Праабражэнскім манастырыІМусіным-ПушкінымМенавіта на сучасным этапе развіцця літаратуры ўзмацняецца цікавасць мастакоў слова да гістарычнага мінулага як асновы фарміравання чуцця народа, Радзімы, што ператварае чалавека ў грамадзяніна, які пачынае клапаціцца не толькі пра свой асабісты лёс, але і пра лёс нашай краіныСвоеасаблівы падыход да раскрыцця гістарычнай тэмы выяўляецца ў творчасці Алеся Пісьмянкова (вершы «Якаў Палачанін», «Дума Вітаўта» і інш.), Максіма Ад літаратуры Сярэднявечча адрозніваецца тым, што базіруецца на новых, прагрэсіўных ідэях гуманізмуСінонімам Адраджэння з’яўляецца тэрмін “Рэнесанс”, французскага паходжанняІдэі гуманізму зараджаюцца ўпершыню ў Італіі, а потым распаўсюджваюцца па ўсёй Еўропе.  У эпоху Сярэднявечча бытавала рэлігійная і феадальная ідэалогіяУ філасофіі панавала схаластыка (ілжэнавука, якая адарвана ад жыцця)+ + Сярэднявечча – назва эпохі паміж старажытнасцю (Антычнас-цю) і АдраджэннемГэта паняцце ўведзена ва ўжытак італьянскімі гуманістамі XV–XVI стст., якія імкнуліся супрацьпаставіць свой час папярэднім стагоддзям, што трактаваліся імі як перыяд заняпаду культурыСярэднія вякі ахопліваюць перыяд ад V да XV стУ межах гэтай эпохі вылучаюцца тры перыяды: раннія Сярэднія вякі (канец IV–XI стст.), высокія Сярэднія Антычная літаратураСтваралася старажытнымі грэкамі і рымлянамі, якія жылі ва ўмовах рабаўладальніцкага строю, на працягу тысячагоддзя: зVІІда н.эпа ІІІн.эНайвышэйшы росквіт ст.грэчаскай л-ры ў VІ–ІV ввда н.эНапісаны паэмы Гамера, заявілі аб сабе паэты-лірыкі Алкей, Піндар, Сапфо, Анакрэонт.  Адметнай асаблівасцю мастацтва слова ў эпоху ранняга Сярэднявечча выступае Асноўныя рысы сярэднявечча і яго месца ў гісторыі чалавецтваТэрмін “сярэднія вякі”Фарміраванне раннякласавага грамадства на тэрыторыі БеларусіГрамадскі лад усходніх славян у VІІІ–ІХ стстРазвіццё адносін традыцыйнага аграрна-рамеснага грамадства ў Заходняй Еўропе і ўзровень сацыяльна-эканамічнага развіцця беларускіх зямель у перыяд ранняга сярэднявеччаФарміра-ванне феадальнага саслоўя і залежнага насельніцтваСусед-ская абшчына